مضرات دستگاه لیزر چیست؟ آیا دستگاه برش لیزر باعث مرگ انسان می شود؟ آیا دستگاه برش لیزر ممکن است باعث کور شدن انسان شود؟ دستگاه لیزر چه مضراتی با خود به همراه دارد؟ چه کار کنیم که مضرات دستگاه برش لیزر را به حداقل کاهش دهیم؟ علائم تمام شدن تیوب لیزر چیست؟ آیا مضرات تمامی دستگاه های برش لیزر یکسان است؟ آیا با رعایت نکات ایمنی استفاده از دستگاه برش لیزر کاملا بی خطر است؟ و سوالات دیگر در مورد مضرات دستگاه برش لیزر که در ادامه با هم مورد بررسی قرار می دهیم.
در مقاله زیر قصد داریم برخی از مضرات دستگاه برش لیزر را با هم مورد بررسی قرار دهیم. همچنین عوارض دستگاه لیزر برای اپراتور را بشناسیم و به شما دستور العمل ایمنی کار با لیزر را بگوییم. با ما همراه باشید تا نکات ایمنی دستگاه لیزر را با هم مورد بررسی قرار دهیم.
نکات ایمنی دستگاه لیزر
یکی از مضرات اصلی کار با دستگاه برش لیزر، ایجاد دود و بخارات سمی ناشی از سوختن متریال در حین برش است. این دود، به‌ویژه هنگام برش موادی مانند پلکسی، PVC یا چرم مصنوعی، ممکن است حاوی ترکیبات سرطان‌زا، تحریک‌کننده مجاری تنفسی و حتی سمی باشد. به همین دلیل، استفاده از سیستم‌های مکنده قوی و تهویه مناسب در محیط کارگاه کاملاً ضروری است.
درست است که خود دستگاه لیزر صدای زیادی تولید نمی‌کند، اما دمنده (فن هوای کمکی) و به‌خصوص مکنده صدای نسبتاً بلندی ایجاد می‌کنند. این صدا در برخی محیط‌ها آزاردهنده است، به‌ویژه اگر سیستم‌های تهویه در فضای بسته و کوچک نصب شده باشند.
برخی از اپراتورها برای کاهش آلودگی صوتی، دمنده یا مکنده را به پشت‌بام یا فضای بیرونی منتقل می‌کنند و با استفاده از خرطومی بلند، اتصال را حفظ می‌کنند. این کار در کاهش صدا مؤثر است، اما باید به نکات فنی نصب و افت فشار در طول خرطومی دقت شود.
از طرفی، برخی تنظیمات تخصصی دستگاه مانند تنظیم لنز، آینه‌ها و عدسی‌ها نیاز به دقت و مهارت دارد. در صورت نداشتن آموزش کافی، به‌هیچ‌وجه خودسرانه این قطعات را تنظیم نکنید؛ چراکه ممکن است هم به دستگاه آسیب وارد شود و هم کیفیت برش به‌شدت افت کند.
نکته‌ای که گاهی نادیده گرفته می‌شود، مربوط به تیوب لیزر است. پس از پایان کار، تیوب ممکن است برای مدتی کوتاه، بار الکتریکی (ولتاژ ساکن) در خود نگه دارد (مشابه خازن). هرچند این ولتاژ معمولاً آن‌قدر بالا نیست که خطر جدی داشته باشد، اما به دلایل ایمنی، لمس مستقیم تیوب بلافاصله بعد از خاموشی دستگاه توصیه نمی‌شود.
همچنین، تیوب لیزر یک قطعه بسیار حساس و شکننده است. از تمیز کردن آن با پارچه یا دستمال زبر خودداری کنید و در صورت نیاز، با فشار هوای کنترل‌شده تمیزکاری انجام دهید. تماس جسم خارجی، حتی یک دستمال، می‌تواند باعث خش‌دار شدن یا آسیب به پوشش سطح تیوب شود و عمر آن را کاهش دهد.
آیا نور دستگاه لیزر برای چشم ضرر دارد؟
بله، نور لیزر می‌تواند برای چشم بسیار خطرناک باشد. اشعه‌ای که دستگاه لیزر حین برش تولید می‌کند، بسته به نوع لیزر (به‌خصوص لیزرهای CO₂ یا فایبر)، شدت و طول موجی دارد که می‌تواند باعث آسیب به قرنیه یا شبکیه چشم شود. این آسیب ممکن است در اثر نگاه مستقیم به نقطه تابش لیزر روی متریال یا حتی انعکاس نور لیزر از سطوح براق ایجاد شود.
بنابراین:
-
هرگز به صورت مستقیم به محل برخورد اشعه لیزر نگاه نکنید، حتی اگر عینک زده‌اید.
-
در صورت نیاز به مشاهده عملکرد دستگاه، از کنار و با زاویه غیرمستقیم نگاه کنید.
-
استفاده از محافظ چشمی (عینک مخصوص لیزر) متناسب با نوع لیزر (مثلاً OD6+ برای لیزر CO₂) بسیار توصیه می‌شود.
درباره محفظه شیشه‌ای و دود
دستگاه‌های لیزر معمولاً دارای یک محفظه شیشه‌ای یا درب پلکسی هستند که به‌عنوان یک پوشش محافظ عمل می‌کند. این محفظه کمک می‌کند تا:
-
دود ناشی از برش در داخل دستگاه باقی بماند و از طریق مکنده خارج شود.
-
اپراتور از تماس مستقیم با اشعه و قطعات متحرک محافظت شود.
اما باید دقت کرد:
-
این محفظه معمولاً در برابر اشعه لیزر مقاومتی ندارد، مگر اینکه از شیشه مخصوص ضد لیزر (Laser Safety Glass) ساخته شده باشد.
-
پس هیچ‌گاه به نور لیزر از پشت این شیشه خیره نشوید، چون ممکن است دچار آسیب چشمی شوید.
-
بعد از اتمام کار، حتماً محفظه و قطعات داخلی دستگاه را تمیز کنید. باقی‌ماندن دوده و بخارات سمی روی لنز، آینه‌ها و ریل‌های حرکتی می‌تواند باعث کاهش دقت برش و آسیب به دستگاه شود.
نکات ایمنی در زمان کار با دستگاه
-
دستگاه برش لیزر در زمان کار اشعه‌ای تولید می‌کند که در صورت برخورد با پوست، ممکن است باعث سوختگی سطحی شود.
-
این سوختگی معمولاً عمیق یا کشنده نیست، اما می‌تواند دردناک و آسیب‌زا باشد، به‌خصوص اگر تماس طولانی یا مستقیم باشد.
-
دستگاه باید در محیطی دور از دسترس کودکان و مراجعان قرار بگیرد تا خطر تماس ناگهانی با اشعه یا قطعات متحرک کاهش یابد.
نصب کلید استاپ اضطراری (Emergency Stop)
یکی از نکات بسیار مهم در ایمنی دستگاه‌های برش لیزر، وجود کلید استاپ اضطراری یا Emergency Stop است. این کلید معمولاً به رنگ قرمز و در محلی کاملاً در دسترس اپراتور نصب می‌شود.
در صورت بروز هرگونه مشکل یا شرایط خطرناک، با فشردن این کلید، تمامی عملکردهای دستگاه بلافاصله متوقف می‌شود. این توقف سریع می‌تواند از آسیب دیدن اپراتور، سوختن متریال، یا خرابی دستگاه جلوگیری کند.
اگر دستگاه شما فاقد این کلید است، حتماً در اولین فرصت نسبت به نصب آن اقدام کنید. این کلید، ساده اما فوق‌العاده حیاتی است و می‌تواند از بسیاری از حوادث ناگوار جلوگیری کند.
⛔ توجه: نصب کلید استاپ اضطراری باید توسط تکنسین مجرب یا فردی که با ساختار برق دستگاه آشناست انجام شود، تا هم عملکرد کلید دقیق باشد و هم آسیبی به سیستم اصلی وارد نشود.
🔥 نکات ایمنی عمومی
-
حتماً از عینک مخصوص لیزر استفاده کن: بسته به نوع لیزر (CO₂، فایبر، UV و…) باید از عینک محافظ مناسب همون طول‌موج استفاده کنی.
-
هوای محل کار باید تهویه مناسب داشته باشه: دود حاصل از برش برخی متریال‌ها مثل PVC یا پلکسی، سمی هستن و می‌تونن مشکلات ریوی و پوستی ایجاد کنن.
-
از برش متریال‌های ممنوع خودداری کن: متریال‌هایی مثل PVC یا وینیل، در حین سوختن گاز کلر تولید می‌کنن که هم برای انسان و هم برای دستگاه سمیه و خوردگی ایجاد می‌کنه.
⚙️ نکات فنی و نگهداری ایمن
-
هفته‌ای یک‌بار آینه و لنزها رو تمیز کن: آلودگی و دوده می‌تونه باعث برگشت اشعه یا آسیب به قطعات بشه.
-
برق دستگاه رو حتماً از طریق محافظ ولتاژ کنترل کن: نوسان برق می‌تونه به بردها، پاور و تیوب آسیب بزنه.
-
قبل از باز کردن کاور دستگاه، حتماً برق رو کامل قطع کن: بعضی از بخش‌ها حتی بعد از خاموش کردن دستگاه، مقداری بار الکتریکی ذخیره دارن.
👤 ایمنی اپراتور و محیط کار
-
دستگاه رو در محلی جدا از رفت‌وآمد عمومی قرار بده: مخصوصاً وقتی کودکان یا افراد غیرمتخصص در محیط هستن.
-
اپراتور نباید انگشت، سر یا وسیله‌ای رو داخل دستگاه در حال کار ببره.
-
لباس اپراتور نباید گشاد یا آویزان باشه که گیر کنه به ریل یا بخش‌های متحرک دستگاه.
⚡ ایمنی در زمان شروع به کار
-
قبل از روشن کردن دستگاه، اطمینان حاصل کن که آب‌سردکن روشنه (برای دستگاه‌هایی که تیوب آبی دارن مثل CO₂). بدون گردش آب، تیوب می‌سوزه.
-
حتماً یک بار تست دستی (dry run) انجام بده تا از عدم برخورد نازل با متریال مطمئن شی.
-
هرگز برش رو قبل از فوکوس‌کردن صحیح شروع نکن. این کار باعث پایین اومدن دقت، آسیب به قطعات، و حتی برگشت لیزر می‌شه.
🚫 نکات هشدار مهم
-
هرگز از دستگاه بدون مکنده استفاده نکن: حتی اگه فضای باز داری، ذرات معلق لیزری در هوا خطرناک هستن.
-
روی سطوح براق مثل استیل پولیش‌خورده بدون محافظ کار نکن: چون نور ممکنه منعکس بشه و آسیب چشمی یا حتی سوختگی ایجاد کنه.
-
به صدای غیرعادی دستگاه حساس باش: صدای جیرجیر، تق‌تق یا لرزش غیرطبیعی می‌تونه نشونه مشکلی مثل مشکل در آینه یا موتورها باشه.
راه های ارتباط با مبین تک جهت خرید انواع دستگاه برش لیزر
بهترین راه برای خرید موفق دستگاه لیزر مشورت با کارشناسان با تجربه در این حوزه می باشد. برای آشنایی با جدیدترین دستگاه های لیزر تولیدی شرکت مبین تک از راه های زیر می توانید با مشاورین مبین تک در ارتباط باشید
سایت مبین تک یکی از راحت ترین روش های برقراری ارتباط با شرکت مبین تک می باشد.
همچنین شما می توانید از طریق شبکه های اجتماعی مبین تک از جمله اینستاگرام و تلگرام نیز با مبین تک در ارتباط باشید.
در غیر این صورت شما می توانید با شماره 91009444 (071 / 021) تماس حاصل فرمایید و در کوتاه ترین زمان ممکن با کارشناسان فروش مبین تک صحبت کنید و از آن ها جهت خرید انواع دستگاه برش لیزر راهنمایی و کمک بخواهید.
ما همواره بهترین ها را برای شما انتخاب می کنیم.
ما در مبین تک، بیش از 30 مقاله کاربردی و مهم نوشته ایم تا نکات مهم و اموزش های کاربردی در مورد دستگاه های برش لیزر به شما بدهیم. برای دیدن این مقالات، صفحه اموزش دستگاه برش لیزر را ببینید.
